Hoe ver kan de overheid gaan in het bepalen van de voedselomgeving?

07-2019

Eén op de vijf kinderen in Amsterdam heeft overgewicht. De gemeente heeft als doel ‘Alle Amsterdamse kinderen op gezond gewicht in 2033’, maar de resultaten stagneren. In 2017 onderzocht Food Cabinet de Amsterdamse voedselomgeving met het project Het Eetparadijs en we kwamen tot de conclusie dat onze eetomgeving ons meer beÏnvloedt dan we denken. Dit onderwerp stond vorige week opnieuw in de belangstelling, door de uitspraak van wethouder Kukenheim dat ze fastfood-verkoop rondom scholen wil weren. Maar hoe ver kan of moet de overheid hierin gaan?

Onze eetomgeving is niet normaal

In 2017 dook Food Cabinet in dit onderwerp: we hielden een journalistieke zoektocht naar de invloed van de Amsterdamse omgeving op wat we eten. Renee en Samuel gingen een dagje grazen op de ArenA boulevard, Wilbert bivakkeerde 24 uur op Amsterdam Centraal en we namen het voedselaanbod in de buurt van scholen en in de Kalverstraat onder de loep. Onze conclusie: onze eetomgeving is niet normaal. Er is een enorm aanbod aan ongezond voedsel, ook rondom scholen.

We hebben een landelijke aanpak nodig

Uit de nieuwste trendcijfers van de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht blijkt dat de daling van kinderen met overgewicht stagneert. Simone Kukenheim wil een landelijke aanpak naar een gezonder voedselaanbod en wil kindermarketing voor ongezond voedsel nog meer bestrijden. Kukenheim: “Aan de nieuwe cijfers zien we dat we aan de grenzen komen van wat we als gemeente met onze lokale partners voor elkaar kunnen krijgen. Het is nu tijd voor een volgende stap. Zonder stevige, nationale maatregelen zijn niet alleen onze gemeentelijke ambities, maar ook die uit het Nationaal Preventie-akkoord moeilijk te realiseren.”

Een ‘gezonde cirkel’ rondom het klaslokaal

“Ongezond voedsel is alomtegenwoordig, ook in de buurt van onze school.” zegt schooldirecteur Klaas de Roij in Het Parool, “Kinderen zijn zes uur per dag op school, wat ze daarna doen, is buiten onze invloedssfeer.” Daarom wil wethouder Kukenheim een ‘gezonde cirkel’ rondom scholen trekken: geen fastfood-verkoop meer rondom scholen, zoals ook coffeeshops in de buurt van scholen inmiddels verboden zijn.

Hoe ver kan de overheid gaan?

Maar hoe ver kan de overheid gaan in het bepalen van onze voedselomgeving? Vallen eetgewoonten wel binnen de rol van de staat? “De macht van de overheid is een dilemma in een neo-liberale samenleving als de Nederlandse,” zegt Jaap Seidell in Het Parool, “De moeilijkste opgave voor de overheid is om een gezonder voedselaanbod voor burgers wenselijk te maken, zonder dat burgers het gevoel krijgen dat de overheid hun keuzes oplegt”.

Beeld: Jelmer Jeuring